Η ζωγραφική είναι ένας τρόπος έκφρασης για μικρούς και μεγάλους. Τα παιδιά ζωγραφίζουν με προσοχή οτιδήποτε περνά από τα μυαλό τους, κι αυτό το κάνουν με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Τα παιδιά ζωγραφίζουν όσα νιώθουν, όσα φοβούνται και δεν μπορούν να πουν κι αυτό όχι διότι δεν ξέρουν να μιλάνε, αλλά γιατί ίσως διστάζουν να εκφραστούν ελεύθερα ή ψάχνουν τον τρόπο να το κάνουν.
Τα τελευταία χρόνια η τέχνη είναι μια θεραπευτική μέθοδος και έχει παρατηρηθεί πως οι ειδικοί δίνουν αρκετή έμφαση στα παιδικά σχέδια, γιατί ακόμη και μέσα από τις «μουτζούρες » το παιδί δίνει ένα κλειδί που ανοίγει την πόρτα των συναισθημάτων του και του ψυχισμού του.
Στην νηπιακή ηλικία ξεκινούν να ζωγραφίζουν όλη την οικογένεια τους ή κάθε μέλος χωριστά. Κάποια προτιμούν τις μεγάλες φιγούρες γεμισμένες με φωτεινά χρώματα, ενώ αλλά κατευθύνονται στα μικρά, μουτζουρωμένα ή ασπρόμαυρα σχέδια. Αυτό που πολλοί δε γνωρίζουμε, είναι πως κάθε παιδί επιλεγεί βάσει της ψυχοσύνθεσής του. Έτσι, το παιδικό ιχνογράφημα αποτελεί ένα σημαντικό διαγνωστικό κριτήριο, το οποίο, σε συνδυασμό με πιο αποτελεσματικά εργαλεία αξιολόγησης, μας παρέχει σημαντικές πληροφορίες για την αναπτυξιακή και συναισθηματική πορεία ενός παιδιού.
Κάθε σχέδιο είναι η έκφραση του δημιουργού του. Το κράτημα του μολυβιού, η κάλυψη της κόλας, το σημείο εκκίνησης της ζωγραφιάς, οι γραμμές και η πίεση σε αυτές, μαρτυρούν όσα δεν μπορούν να γίνουν φωνή ή γράμματα. Ακόμα καιη χρήση του χρώματος έχει μεγάλη σημασία, γιατί ερμηνεύεται ως σύμβολο συναισθηματικότητας του παιδιού.
- Οι γραμμές
Ο έντονος τρόπος σχεδίασης εκφράζει τη ζωτικότητα του παιδιού, τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει την πραγματικότητα. Ο ανάλαφρος τρόπος σχεδίασης εκφράζει ένα παιδί με ιδιαίτερη ευαισθησία.
- Διαστάσεις του σχεδίου
Αφορούν τη σχέση ανάμεσα στο κεφάλι, στον κορμό και στα άκρα. Δεν υπάρχει ακριβής κανόνας για να καθορίσουμε μια σωστή αναλογία, ιδιαίτερα σημαντικές όμως είναι οι “δυσαναλογίες”.
- Το σπίτι
Το σχέδιο του σπιτιού έχει σημαντικό συναισθηματικό περιεχόμενο. Αναπαριστά τον τρόπο ζωής του παιδιού, τη σχέση του με τους γονείς και το ρόλο του στην οικογένεια. Ορισμένοι μελετητές συνέδεσαν το σπίτι με το μητρικό πρόσωπο, η στέγη αναπαριστά τα μαλλιά, τα παράθυρα τα μάτια, η πόρτα το στόμα. Πρόκειται για έναν ανθρωπομορφισμό που επαναλαμβάνεται πολύ συχνά.
Είναι σημαντικό να παρατηρούμε ως γονείς, ειδικοί ή δάσκαλοι τις συνήθειες που έχει το παιδί όταν ζωγραφίζει
Κάποια στοιχεία θα πρέπει να μας κεντρίζουν την προσοχή, όπως αν το παιδί μουτζουρώνει όταν ολοκληρώσει το σχέδιο του ή αν σβήνει συνεχώς μέρη του σχεδίου και δίνει έμφαση στη τελειότητα, αυτά μπορεί να υποδηλώνουν ένα είδος επιθετικότητας ή ψυχαναγκασμού.
Τα θέματα που επιλέγει για να αποτυπώσει στη ζωγραφιά του και πόσο πλούσια είναι σε περιεχόμενο, αν δηλαδή χρησιμοποιεί συνέχεια τις ίδιες μορφές και τα ίδια χρώματα.
Το μέγεθος των μορφών είναι σημαντικό στοιχείο που μπορεί να μας δείξει ένα παιδί με αυτοπεποίθηση ή με ανασφάλεια.
Μην ξεχνάμε πως μέσα από την ζωγραφική μπορούμε να αντιληφθούμε αν κάποιο παιδί βιώνει τη κακοποίηση. Αυτό βέβαια δεν είναι εύκολο και χρειάζεται ιδιαίτερη μεταχείριση και προσοχή.
Πολλά παιδιά που έχουν βιώσει τη κακοποίηση είναι πιθανόν να είναι αποτραβηγμένα και φοβισμένα, ωστόσο κάποια στοιχεία που μπορούν να κινήσουν την προσοχή μας είναι αν το παιδί παρουσιάζει σταθερά στις ζωγραφιές του σεξουαλικά θέματα ή ατελείς ανθρώπινες μορφές όπως μόνο το κεφάλι ή το επάνω μέρος του σώματος.
Εμείς πιστεύουμε ότι οι ζωγραφιές ενός παιδιού μαρτυρούν πολλά για τον συναισθηματικό του κόσμο κι εμείς οφείλουμε να τα ακούσουμε, όχι μόνο μέσω της ομιλίας αλλά και μέσω της συμπεριφοράς τους. Τα παιδιά μιλούν μέσα από τις ζωγραφιές τους. Ας τα ακούσουμε!
#παιδιά #ιχνογράφημα #ζωγραφιά #ψυχολογία #eduloverss #εκπαίδευση #παιδεία #εκπαιδευτικοί #βοήθεια #γονείς
